به گزارش شهرآرانیوز، درد زایمان طبیعی را برابر با شکستن همزمان ۲۰ استخوان میدانند، دردی که مادر و ماما در کنار هم آن را از سر میگذرانند. ماماها میگویند آسانترین کار در جریان زایمان، خود زایمان است. آنچه در این روند اهمیت دارد، آگاهسازی مادران برای زایمان از طریق شناخت کامل بدنشان است تا از بار روانی و حتی دردشان کاسته شود. یکی از دستورالعملهای طرح تحول نظام سلامت در سال ۱۳۹۲، ترویج زایمان طبیعی بود تا کودک و مادر را از خطرهای عمل سزارین دور کند. با تصویب این طرح، اهمیت نقش ماماها در بیمارستانهای دولتی و خصوصی بارز شد و دوباره زایمانهای طبیعی به آنها سپرده میشد.
در این بین، مراکز با عنوان مشاوره و خدمات بارداری نیز تأسیس شدند که دنبال افزایش بیشتر آگاهی مادران باردار و کاستن از رنجهای روانی در حین زایمان هستند. ارکان اصلی این مراکز داشتن مامای همراه و مامای خصوصی است؛ دو عنوانی که هنوز خیلی بین مردم شناختهشده نیستند و با فعالیت آنها آشنایی ندارند.
مادر ترسان، مادر آگاه
الناز سادات اکبرزاده، مدیر یکی از مرکزهای مشاوره و خدمات بارداری در مشهد، در تمام صحبتهایش از لزوم آموزش و آگاهی مادران برای داشتن زایمانی آرام و بدون ترس میگوید. او تأکید میکند: «فرایند زایمان حدود ۲۰ ساعت طول میکشد که ۱۴ ساعت آن مرحله نهفته و دردهایش مانند دردهای دوران عادت ماهیانه است. در این میان، مادر آرام و آگاه که به حرف ماما گوش میکند، زودتر به شرایط ختم زایمان نزدیک میشود تا مادر بیقرار و ترسانی که درد را نشانهای بر اتفاق بد برای خود و نوزادش میداند.»
رساندن مادران به آگاهی درباره زایمان و کمک برای به دست آوردن آرامش، وظیفه اصلی مراکز مشاوره و خدمات بارداری است. این مراکز با برگزاری کلاسهای آموزشی مختلف از هفته بیستم تا سیوهشتم بارداری، مادران را برای مواجهه با تغییرات آناتومی و فیزیولوژی تا لحظه تولد آماده میکنند.
مامای همراه و مامای خصوصی
ماماهای همراه و خصوصی با مراکز مشاوره و خدمات بارداری قرارداد دارند و از زمان بستری شدن زنان باردار در بیمارستان تا یک ساعت بعد از تولد نوزاد، مادر را نظر روانی همراهی میکنند.
مامای همراه و حمایت روانی: وظیفه اصلی مامای همراه حمایت روانی مادر است تا فرایند زایمان پیشرفت کند. در واقع، مامای همراه حق دخالت دارویی و درمانی را ندارد، اما از لحاظ روانی و ذهنی میتواند تکنیکهای تنفسی، ماساژها، طبهای فشاری و ورزشها را با اجازه مامای بیمارستان انجام دهد.
مامای خصوصی و زایمان فیزیولوژیک: مامای خصوصی زایمان فیزیولوژیک را که زایمانی بدون مداخله دارویی، درمانی و برش است، انجام میدهد. در واقع، آنها هم کار مامای همراه را میکنند و هم زایمان طبیعی را انجام میدهند؛ یعنی حمایت روانی در کنار زایمان.
نفس عمیق، کاستن از بار روانی
ماماها نمیتوانند درد را از مادر باردار بگیرند، اما میتوانند توجه او را از آن پرت کنند. اکبرزاده میگوید: «ما به مادران میگوییم این درد عذاب نیست و قرار است طفلی را ببینند که ۹ ماه در آرزوی دیدنش بودهاند. میگوییم به جای جیغ کشیدن، نفس عمیق بکشند. دست مادر را میگیریم. دلداریاش میدهیم. موهایش را مرتب میکنیم و....» او باور دارد که همه این تشویقها از بار روانی زایمان کم میکند.
ماما و سلامت مادر و نوزاد
حوزه کار مامایی به سلامت نوزاد و مادر مربوط است. مامامسئول بلوک زایشگاه بیمارستان مهر میگوید: هجده تا سیوپنجسالگی بهترین دوران سلامت جسمانی برای هر زنی است، دورانی که با زایمان ایمن توسط ماماها، سلامت مادر و نوزاد تضمین میشود. یکی از ارکان طرح تحول سلامت در سال ۱۳۹۲، ترویج زایمان طبیعی بود که افزایش فعالیت ماماها را به دنبال داشت و آنها را دوشادوش مادران قرار میداد. در واقع، با اجرای این طرح، سزارینهای انتخابی و بیدلیل قطع میشد و سالانه ۱۰ درصد از سزارین پایه کشور، پایین میآمد تا در نهایت به طور متوسط، فقط ۲۵ درصد از بارداریها به سزارین منجر گردد.